Heb je je wel eens afgevraagd wat er met je zomerbanden of winterbanden gebeurt als het profiel zover is afgesleten dat deze moeten worden vervangen? Per jaar worden in Nederland ongeveer 7 miljoen autobanden afgedankt, samen goed voor zo’n 110.000 ton rubber. Van deze banden moet in Nederland minimaal 20% worden hergebruikt, dus zo’n 22.000 ton. Fabrikanten en importeurs van banden zijn verantwoordelijk voor de verzameling en verwerking van versleten autobanden.
Er zijn verschillende manieren waarop een autoband gerecycled kan worden. Een band bestaat vooral uit rubber, maar ook uit roet, staal en textiel. Een deel van deze materialen kan hergebruikt worden als de banden uit elkaar worden gehaald. Maar dat is niet altijd noodzakelijk. We bespreken hieronder 5 manieren waarop afgedankt autoband verwerkt kunnen worden.
Hergebruik van het materiaal in de banden
Om het rubber, textiel en staal uit de banden te kunnen recyclen, worden de banden eerst fijngemalen tot kleine korrels. Dit rubbergranulaat kan daarna gebruikt worden als grondstof bij de productie van nieuwe banden. Het granulaat kan ook gebruikt worden om de kwaliteit van rubberproducten te verbeteren
In Nederland zijn circa 2.000 kunstgrasvelden. Op de meeste velden liggen rubberkorrels die zijn gemaakt van oude autobanden. Deze kunstgrasvelden zijn een grote afzetmarkt voor gebruikte banden. Ongeveer 25% van alle ingezamelde banden wordt verwerkt tot rubbergranulaatkorrels voor de kunstgrasvelden. Van de overige 75% worden onder andere veiligheidsmatten voor speeltuinen gemaakt. Een klein gedeelte van de ingezamelde banden wordt verbrand en daarmee wordt energie opgewekt.
Herprofilering van banden
Een andere manier om banden te recyclen, is het herprofileren van het loopvlak van een band. Hierbij wordt er een nieuw profiel in het loopvlak gesneden. Daardoor is deze methode een milieuvriendelijk proces, wat minder energie kost dan de productie van nieuwe banden.
In de transportsector is de herprofilering van banden een manier om de levensduur van truckbanden te verlengen en zo de kilometerprijs omlaag te brengen. Met een herprofileerbare band kunnen 25-30% extra kilometers gereden worden. Dat is met name interessant voor vrachtwagens die internationale routes rijden.
Vrachtwagenbanden met het symbool ‘U’ of de markering ‘Regroovable’ kunnen opnieuw geprofileerd worden. Als het bandenprofiel op de meest versleten plek is afgesleten tot 3 á 4 mm, dan is dat het juiste moment voor herprofilering. Je kunt het ook zien aan het herprofileerputje waarmee de herprofileringsdiepte kan worden bepaald.
Bij dit type vrachtwagenband kan het profiel eenvoudig worden opgesneden naar 7 à 8 mm. Hierbij wordt rekening gehouden met een wettelijk vastgestelde rubberdikte die tussen de bodem van het profiel en de stabiliseringslagen van de band moet blijven zitten. De banden die via herprofilatie een nieuw profiel krijgen, kunnen op de achteras van aanhangwagens, vrachtwagens en opleggers gemonteerd worden.
Een tweede leven voor afgedankte banden
Afgesleten banden kunnen op allerlei manieren opnieuw gebruikt worden. Gemalen of verkruimelde banden kunnen goed gebruikt worden voor diverse civiele projecten. Deze restproducten zijn daar geschikt voor omdat ze isolerend, licht van gewicht, poreus, geluidswerend en schokbestendig zijn. Zo wordt asfalt vaak opgevuld met het rubber van afgedankte autobanden. De restproducten worden ook gebruikt voor wegbermen, weg isolatie, sportvelden, atletiekbanen, vangrails, muurisolatie, golfbrekers en waterbeheersing.
Er zijn nog meer plaatsen waar afgedankte autobanden nuttig kunnen zijn, ook als ze niet vermalen zijn. In de scheepvaart en op racecircuits kunnen oude autobanden nog prima als stootkussen worden gebruikt. In de landbouw worden oude autobanden gebruikt voor het afsluiten van landbouwproducten die met plastic zijn bedekt, en in speeltuinen zijn oude banden handig als stootkussen of als speelobject.
Een paar andere manieren om autobanden te recyclen
Naast het fijnmalen en hergebruiken van afgedankte autobanden, kunnen ze ook nog op andere manieren bewerkt worden om zo recycling mogelijk te maken. Bij de thermische verwerking worden banden verbrand om energie op te wekken, of ze worden tot aan de basis uit elkaar gehaald.
Je verwacht het misschien niet, maar door het ontleden van de band kan er brandstof gemaakt worden. Dit proces wordt 'pyrolisis' genoemd. Het is een methode waarbij de autoband verhit wordt zonder dat daar zuurstof bij aanwezig is. Bij een temperatuur boven de 500 graden Celsius wordt het rubber zachter. De band valt uit elkaar waarbij brandstofgas, oliën, vast residu en laagwaardig roet ontstaan.
Na deze ontleding blijft er 40% vloeistof en 15% gas over. Dit kan hergebruikt als ruw materiaal of als brandstof. De overige 45% bestaat uit vaste materialen zoals metaal en roet. Metaal kan op allerlei manieren hergebruikt worden. Het roet kan opnieuw gebruikt worden voor bijvoorbeeld inktkleurstof of voor de versterking van nieuwe autobanden. Ongeveer 1% van al het materiaal kan niet worden hergebruikt en dit wordt afgewerkt.
Laat je autobanden met een gerust hart achter
Als je autobanden of truckbanden weer aan vervanging toe zijn, dan kun je ze met een gerust hart achterlaten bij de garage. Er zijn namelijk behoorlijk wat manieren waarop een oude of versleten auto- of vrachtwagenband hergebruikt kan worden. Speciale fabrieken recyclen banden en maken er weer nuttige producten van, zoals inkt, schoenzolen en rubberkorrels. Zo kun je je oude autobanden zomaar weer tegenkomen, maar dan in een andere vorm!