Als we naar de toekomst van mobiliteit in België kijken, dan zien we dat deze aan het veranderen is. Het verkeer in de stadscentra wordt steeds drukker en de bevolking in de steden groeit. Dit leidt tot mobiliteitsproblemen. Alleen al in Vlaanderen stonden we met z’n allen in de eerste 11 maanden van 2018 zo’n 925.000 uur in de file en dat was een nieuw record. Door de files hebben automobilisten er 22% extra reistijd bij gekregen ten opzichte van 4 jaar geleden. Bovendien zorgt filerijden voor extra CO2-uitstoot, wat een veroorzaker is van een slechte luchtkwaliteit in steden.

De Vlaamse Minister van Mobiliteit, Ben Weyts, zegt hierover: “Het illustreert dat we absoluut moeten investeren in alternatieven voor de wagen én in de weginfrastructuur.” Hierbij wordt gedacht aan de invoering van slimme vervoersoplossingen om de mobiliteit te verbeteren, oftewel Smart Mobility. Dit heeft onder meer als doel om:

  • het aantal vrachtwagens en auto’s op de wegen te verminderen,
  • individueel autogebruik te verminderen,
  • het gebruik van deelvervoer te stimuleren,
  • de CO2 uitstoot te verminderen.

Op dit moment stimuleert de Belgische overheid verschillende projecten op het gebied van Smart mobility. Hierbij kun je denken aan:

  • inzetten van fietskoeriers,
  • tools die de planning makkelijker maken,    
  • stimulering vestiging bedrijven aan stadsranden,
  • transport over water,
  • innovatieve manieren om spitsuren en drukke wegen te vermijden.

Al deze maatregelen samen kunnen dan bijdragen aan het oplossen van de fileproblemen in en rondom de steden en zorgen voor een betere luchtkwaliteit en dus een betere leefomgeving in de stad.

Smart Mobility Belgium

Smart mobility oplossingen in België komen voort uit particuliere initiatieven en stimulering door de landelijke en lokale overheid. Zo heeft het overheidsproject Smart Mobility Belgium 4 miljoen euro gereserveerd voor projecten die werken aan slimme en vernieuwende mobiliteitsoplossingen, waarbij digitale innovatie en open data worden ingezet.

Overheden en andere organisaties in België beschikken over een enorme hoeveelheid mobiliteitsdata, wat kan bijdragen aan een betere mobiliteit. Smart Mobility Belgium wil gaan zorgen dat er meer apps en mobiliteitsdiensten komen die gebruik maken van deze open data. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan om autodelen of realtime informatie over verschillende transportdiensten.

Er zijn inmiddels 15 projecten goedgekeurd, die de mobiliteit op verschillende manieren gaan verbeteren, o.a. door het gebruik van slimme routeplanners, duurzame mobiliteitsalternatieven en open data.

Smart Mobility Planner

Een van de 15 projecten die met hulp van het Smart Mobility Programma wordt uitgevoerd is de Smart Mobility Planner. Dit is een reisplanner voor het openbaar vervoer waar TEC, NMBS, MIVB en De Lijn, alle 4 aanbieders van openbaar vervoer in België, aan meewerken. De planner houdt rekening met real-time gegevens over werkzaamheden en problemen onderweg, en is gebaseerd op een open source engine zodat je als reiziger steeds de meest actuele informatie en routes tot je beschikking hebt. Zo kun je als reiziger op elk moment de beste route selecteren voor het openbaar vervoer, en dat kun je combineren met een traject wat je lopend of met de fiets aflegt.

Troty – de elektrische step

In de stad leggen mensen vaak korte afstanden af, bijvoorbeeld van het station naar kantoor, van de metrohalte naar de autodeelplaats en meer. Nu gebeurt dat meestal lopend, maar dat kan ook anders. Met de elektrische step van Troty. Er bestaan al gedeelde elektrische steps, die je beheert met een app op de smartphone, maar dit systeem kan verder uitgebreid worden en biedt een handige mobiliteitsoplossing voor bedrijven.

Slimme mobiliteit in Antwerpen

Antwerpen is een stad waar de verkeersdrukte enorm kan zijn. Het gemeentebestuur laat daarom verschillende projecten uitvoeren die de mobiliteit in de stad kunnen verbeteren, zoals een routeplanner die rekening houdt met wegwerkzaamheden, een deelfietsensysteem bij mobiliteitshubs, diverse apps die het gebruik van alternatief vervoer moeten stimuleren en een busdienst met kantoorfaciliteiten.

MaaS in Gent – alternatieven voor de auto

Bij Mobility as a Service, oftewel MaaS, koop je als consument geen transportmiddel, maar je koopt mobiliteit in bij verschillende vervoersaanbieders. Denk aan het openbaar vervoer, een deelfiets of deelauto of een combinatie van deze. En dat is best handig, want bij een deelauto hoef je nooit meer de bandenspanning te controleren, of je af te vragen of het al weer tijd is voor nieuwe winterbanden of zomerbanden. Het doel van MaaS is om te komen tot een vermindering van het gebruik van de privé-auto, waardoor files kunnen afnemen.

In Gent werd een proefproject uitgevoerd, waarbij gebruik werd gemaakt van één smartphone applicatie die verschillende mobiliteitsaanbieders integreert. Uit dit project bleek dat het aantal kilometers met de auto sterk verminderde, maar er was nog wel behoefte aan een aanvullende, intermodale routeplanner met daarin verschillende vormen van vervoer.

Aantal file-uren op Belgische wegen gedaald

Recent is het aantal file-uren op de Belgische wegen gedaald. Alternatieve manieren van vervoer zouden daar wel eens de reden voor kunnen zijn. In de steden worden het openbaar vervoer en het gebruik van deelfietsen en -steps steeds populairder. Bovendien kunnen steeds meer werknemers flexibel werken of telewerken, waardoor niet iedereen meer in de spits naar het werk hoeft te rijden.

Het kan dus zijn dat we nu al de effecten merken van slimme mobiliteitsoplossingen. Hoewel bijvoorbeeld het autodelen in België een sterke groei doormaakt, is het niet eenvoudig om 1 oorzaak aan te wijzen voor de afname van het aantal files. Smart mobility-oplossingen gaan echter in de toekomst zeker bijdragen aan een efficiënter en milieuvriendelijker gebruik van de verschillende manieren van vervoer.